Chorągwie

«Powrót

Chorągiew wojskowa pełniła funkcję znaku rozpoznawczego. W omawianych czasach, był to praktyczny i wygodny sposób na oznaczenie miejsca przebywania danej jednostki w szyku, czy w starciu. Znak zarówno dla dowódcy kierującego bitwą jak i dla żołnierzy, którzy w bitewnym zamęcie gubili często kontakt ze swoją jednostką. W związku z tym stosowano olbrzymią rozmaitość chorągwi, które musiały się znacząco różnić od siebie, jeśli chciano aby oddziały były łatwo rozpoznawalne (dlatego wprowadzenie jakiegoś "jedynie słusznego" wzoru dla chorągwi jest z gruntu nieprawidłowe). Stąd też przeważnie duże rozmiary płachty chorągwi.

Mimo, że w zasadzie barwy chorągwi mogły być dowolne, to jednak pewne ich rodzaje cieszyły się u nas szczególną popularnością. Były to: biel i czerwień. Właściwie jednak powinniśmy powiedzieć nie czerwień a karmazyn, który uważano za znakomitszy, bardziej godny odcień tej barwy. Karmazyn był znakiem możnowładztwa i szlachty. Słowo "karmazyni" było nawet synonimem tego stanu. Kolor ten zarezerwowany był tylko dla szlachty. Wiele konstytucji (tzn. ustaw) sejmowych ponawiało zakaz strojenia się w karmazynowe szaty innym niż szlachecki stanom. Stąd też odebranie przywileju noszenia tej barwy, było szczególnie dotkliwą karą dla szlachcica.

Biel była barwą naszego orła. Częste też były złote wstawki (np. szpony i dziób orła, korona itp.).

Podobnie rzecz się ma ze wzorami na chorągwiach. Teoretycznie dowolne, w praktyce ograniczały się często do kilku powtarzających się motywów. Miały one pewne treści ideowe np. krzyż kawalerski - symbol rycerstwa , orzeł, symbole religijne itp.

«Powrót


Husaria w bitwie ze Szwedami pod Kaliszem w r.1706, obraz nieokreślonego malarza w Muzeum Czartoryskich w Krakowie, wg malowidła stropowego w zamku w Podhorcach.